Schijnzelfstandige of niet?

Om te bepalen of een persoon die voor een platform (bv. Deliveroo, Uber of …) werkt als zelfstandige moet beschouwd worden of niet, stelde de regering acht criteria op. Hiervan komen er vijf uit een ontwerp van Europese richtlijn namelijk de punten 4 tot en met 8 uit onderstaande lijst:

• 1° de uitbater van het platform kan een exclusiviteit eisen ten aanzien van zijn activiteitendomein
• 2° het platform kan geolokalisatie gebruiken voor andere doeleinden dan de goede werking van zijn basisdiensten
• 3° de uitbater van het platform kan de vrijheid van de werkende inperken in de manier waarop het werk wordt uitgevoerd
• 4° het platform kan de inkomstenniveaus van een individu beperken, in het bijzonder door uurtarieven te betalen en/of het recht van een individu te beperken om werkvoorstellen te weigeren op basis van het voorgestelde tarief en/of door hem niet toe te laten de prijs te bepalen voor de prestatie. De collectieve arbeidsovereenkomsten afgesloten met de erkende vakbonden zijn uitgesloten van deze clausule
• 5° de uitbater van het platform kan eisen dat een werkende verbindende regels naleeft wat betreft het voorkomen, het gedrag ten aanzien van de ontvanger van de dienst of de uitvoering van het werk (met uitsluiting van maatregelen en regels die wettelijk opgelegd worden of die nodig zijn om de gezondheid en de veiligheid van de gebruikers van de dienst te vrijwaren, met inbegrip van de klanten of de werkenden zelf)
• 6° het platform kan de bepaling van de prioriteit voor toekomstige werkaanbiedingen en/of het voor een taak geboden bedrag en/of de bepaling van de rangorde, bepalen aan de hand van de verzamelde informatie en de monitoring van de prestaties van de werkenden, met uitsluiting van het resultaat van die prestatie, met name door gebruik te maken van elektronische middelen
• 7° de uitbater van het platform kan, inclusief via sancties, de vrijheid om het werk te organiseren beperken, met name de vrijheid de werkuren te kiezen of de periodes van afwezigheid, taken te aanvaarden of te weigeren of een beroep te doen op onderaannemers of vervangers, behalve wanneer de wet de mogelijkheid een beroep te doen op onderaannemers uitdrukkelijk beperkt
• 8° de uitbater van het platform kan de mogelijkheid beperken voor de werkende om een klantenbestand op te bouwen of werken uit te voeren voor derden buiten het platform
  
  

Er is een vermoeden dat de activiteit wordt uitgevoerd in het kader van een arbeidsrelatie (en dus niet als zelfstandige):

• Wanneer aan 2 van de Europese criteria (zijnde de criteria 4 tot en met 8) voldaan is
  
  OF
  
  
• Wanneer aan drie van de in totaal acht criteria voldaan is
  
  

Dit is echter een vermoeden dat weerlegd kan worden aan de hand van vier algemene criteria: de wil van de partijen, de vrijheid om de arbeidstijd zelf te organiseren, de vrijheid om het werk zelf te organiseren en de mogelijkheid om een hiërarchische controle uit te oefenen.